Kira Artış Oranı Neye Göre Belirlenir?
Borçlar Kanunu’nun 344. maddesine göre belirlenen kira artış oranı ile ilgili olarak, yeni bir hüküm belirtilmedikçe mevcut konut kiraları ÜFE oranlarına göre artış yaşamaktadır. Bununla beraber ÜFE oranları 12 aylık ortalamaya göre belirlenmektedir. Bu yazımızda sizlere kira artışı oranlarının ne demek olduğunu ve nasıl artış yaşadığını aktarıyor olacağız.
Kira Artışı Ne Demek?
Ödenen kira bedellerini enflasyona karşı korumak için iş yeri ya da konutun değer artışının, kira bedellerine yansıtılmak üzere güncellenmesine kira artışı adı verilir. Bu artış senelik olarak yapılır. Yani tarafların sözleşmelerinin yenilendiği ayda gerçekleşmektedir. Hazırlanan sözleşmenin yenilenmekte olduğu ay içinde yapılan kira artışı, ilerleyen yıl içinde zam olarak kiraya yansıtılmaktadır.
Konutların yanı sıra iş yerleri için de kira artış oranı belirlenmiştir. Fakat bu süreçler yasal düzenlemelere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. İş yerleri için belirlenen bir zam oranı bulunmamakla beraber konutlardaki zam oranları için yasal düzenlemeler yapılmıştır.
Kira Artışı Oranı Nasıl Hesaplanır?
TÜİK’in paylaştığı TÜFE oranları dikkate alınarak konutlar için ne kadarlık zam yapılacağı belirlenmektedir. Bununla birlikte zammın yapılacağı aydan önceki TÜFE oranlarına bakıldıktan sonra kira artışı gerçekleşir. Söz konusu oranlar 12 aylık ortalamaya göre değiştiği için hesaplamalar da buna göre yapılır ve taraflara bildirilir. Örneğin, Ağustos ayında yapılması planlanan konut kira zammı için TÜİK’in Temmuz ayında paylaştığı verilere göre işlem yapılır.
Konutların yanı sıra iş yerlerinde yapılacak kira zam oranı da merak edilmektedir. Öncelikle iş yerleri için tarafların kendi aralarında imzaladığı sözleşmeye bakılmaktadır. Yani ne kadarlık zam yapılacağı, sözleşmede belirtilmiş ise uyulma zorunluluğu vardır. Ayrıca mevcut sözleşmede TÜİK verilerine göre zam yapılacağı bildirilmiş ise mal sahipleri bu oranları takip etmek durumundadır.
En yüksek artış oranlarının merak edildiği günümüzde her ay TÜFE artış oranları takip edilmelidir. Borçlar Kanunu’nun 344. maddesine göre 2019’un ilk ayından sonra sözleşme tarihlerine göre artış oranları uygulanacaktır. Ayrıca bu tarihten önceki sözleşmeler için de TÜFE artış oranlarının aşılamayacağı kararı alınmıştır. Bu yüzden 12 aylık TÜFE oranının ortalama değeri alınarak kira artış oranı hesaplanabilmektedir.
Her ay TÜFE oranlarında değişim yaşanabilmektedir. Örneğin 2018 Mayıs ayında gerçekleşen konut kirası zam oranı %15,36 iken, 2018 Temmuz’da bu rakam %16,57’ye kadar çıkmıştır. 2019 Ocak ayında %16,33 olan en yüksek zam oranı 2019 Şubat ayında %17,16 olarak uygulanmıştır. Mart ayında %17,93 olan zam oranı 2019 Nisan ayı için %18,70 olarak belirlenmiştir. Özet olarak kira artış oranlarının sürekli takibi yapılarak kısa sürede hesaplama işlemlerine geçilebilir.