Kıdem Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?
Çalışanların tamamının kıdem tazminatı hakkı olmakla birlikte bu hakkın elde edilmesi için başı şartlar vardır ve işten ayrılan ya da emekli olan, kıdem tazminatı hesaplama işlemi ile ne kadar tazminat alacağını görebilmektedir. Kıdem tazminatı, çalışanın işten çıkarılması ya da emekli olması halinde işverenin ödemekle mükellef olduğu bir tazminat şeklidir. Kıdem tazminatı, çalışanın iş yerinde çalıştığı süre dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Kıdem tazminatı iş güvenliğinin önemli detaylarından biridir. Kıdem tazminatı, işveren açısından caydırıcı bir unsurdur. Çünkü kıdem tazminatı sayesinde iş yerinde yıllarca çalışan bir işçinin sebepsiz yere işten atılmasının önü kapanmaktadır. Kıdem tazminatı sayesinde çalışan işveren tarafından kolaylıkla işten çıkarılamamaktadır. Ayrıca işveren tarafından iş akdinin feshedilmesi sonucu işten çıkarılan işçinin aldığı tazminat, maddi açıdan bir destektir. Bu nedenle kıdem tazminatı işçi için en önemli sosyal haklardan birisidir.
Kıdem Tazminatına Nasıl Hak Kazanılır?
Kıdem tazminatını hak etmek için sosyal ve yasal haklara sahip olmanın yanı sıra bir iş yerinde sigortalı olarak çalışma zorunluluğu vardır. Ayrıca kıdem tazminatına hak etmek için işçinin aynı işlerinde en az bir yıldır çalışıyor olması, işten çıkarılmasının haklı bir fesih nedenine dayanmaması gereklidir. Bunun yanı sıra işçinin kendi isteği ile işte ayrılmaması da şarttır. İstifa eden işçinin kıdem tazminatından yararlanması söz konusu değildir. Ancak istifa edilmesi halinde kıdem tazminatının alınabildiği durumlar da vardır. Sağlık sorunları nedeniyle, iş yerinde ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmaması ve benzeri nedenler ve zorlayıcı nedenlerdir. Bu nedenler haricindeki herhangi bir nedenden dolayı istifa edilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanılması mümkün değildir. Askerlik görevi için işten istifa edilmesi halinde de kıdem tazminatı hesaplama işleminin yapılması ve işçiye kıdem tazminatın eksiksiz olarak verilmesi zorunludur. Ancak işçinin askerlik başvurusu sonrasında aldığı belgeyi işverene teslim etmesi gereklidir. Ayrıca kadın işçiler evliliklerinde, emeklilik durumunda da kıdem tazminatının verilmesi yasal bir zorunluluktur.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı hesaplanırken çalışanın iş yerinde çalıştığı yıllar göz önüne alınmaktadır ancak alınacak kıdem tazminatı, işçinin alacağı ücretle birlikte değerlendirilir. Kıdem tazminatı çalışanın brüt ücreti üzerinden hesaplanmaktadır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında baz olarak çalışanın sün brüt ücreti alınmaktadır. Brüt ücret, tüm yan ödemelerin yanı sına vergileri ve ek kazançları içinde barındırmaktadır. Ödemenin kesinlikle para ya da parasal değeri olan araçla yapılması gereklidir. Brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı hesaplama işlemi yapılırken yüzde 0,759 oranındaki damga vergisi kesintisi haricinde herhangi bir kesintinin yapılması söz konusu değildir.